Ludwig van Beethoven, Piyano Sonata No. 8 in C minor, Op. 13 (Pathétique)

Ludwig van Beethoven

Piyano Sonata No. 8 in C minor, Op. 13 (Pathétique)

            18. yüzyılın 19. yüzyıla kavuştuğu günlerde, Fransız Devrimi Avrupa' yı sarsarken genç Beethoven da müzik dünyasında yeni çağı hazırlamakla meşguldü. Kimileri için Klasik dönemi doruğa ulaştırıp Romantik döneme kimlik kazandıran,  kimileri için ise Klasik ve Romantik çağlardan farklı bir "çağ" olarak görülen bu önemli besteci; 1770 yılında  Almanya' nın Bonn kentinde doğmuş, yaşadığı tarih açısından  her iki döneme de damgasını vurmuştur.

            Beethoven hiç kimseyi mutlu etmek için eser yazmadığı gibi, bestelerini de bir gösteriş olarak değil, iç dünyasının gereksinimi olduğu için üretmiştir.  Genç Beethoven' ın Pathétique sonatı yazarken,  Mozart K. 475, Haydn Senfoni No. 103 gibi eserlerden ve Jan Ladislav Dussek' in piyano sonatlarından etkilendiğini söyleyebiliriz.

            Beethoven ın müziğinde kendilerini geliştiren motifler, tematik yapı ve melodi ile o denli  birbirine kenetlenmiştir ki tek bir motiften koca senfoniler yazılmış ve bütünlük içinde sunulmuştur. Tematik yapı, çeşitli şekillerde büyümekte ve küçülmekte; bir cümleden ayrışarak yapıtın başka bir yerinde ansızın ortaya çıkabilmektedir. Bu gelişimler sonat biçiminin karakterini ve anlatımını içerdiği gibi,  yapısal açıdan da bütünleşmeyi sağlamaktadır.

            Pathétique sonat içinde de bu gelişimleri gözleyebiliriz. Eser grave tempolu do re mib motifi ile başlar. Çıkıcı hareketlerle motif 7 kez yükselir ve 7 kez düşer.

           

            Motif, "Allergro"  bölümünde gerçek bir çıkış özgürlüğüne varır. Bu motifle, "Allegro con brio" nun ana teması "fa sol lab" motifi birbirinden kopmaz bir biçimde içiçe geçer kenetlenir.

           

            Yükseliş düşüncesi, "Grave" girişinde olduğu gibi, "Allegro-Rondo" bölümlerinde de görülmektedir.

            "Do re mib" motifi, Allegro con brio nun development bölümünün, Eb 2. temasının da içinde bulunmaktadır.

            Aynı bölümün mib re do re fa mib seslerinden oluşan ve triller ile süslenmiş olan birbaşka motif, eserin 2.Adagio cantabile bölümünün 20. ölçüsünde değişmiş bir ritm ve grupettolar ile süslenmiş olarak karşımıza çıkar. Ezgisel sesler ve notalar her iki motifte de eşittir.

            3.Rondo bölümünün ana teması ile ilk bölümün motifinin gelişmiş halidir. Rondo nun ana temasında da do re mib sıralanışını görebiliriz. 2. bölümün ana temasının yan cümlesindeki son motif ise, rondo bölümün, ana temasının, 3. motifini türetmiştir. Burda ezgiler birbirine benzerlik göstermekle birlikte ritm ve tonalite değişmektedir.

            Beethoven, eserlerinde  fikirlerini birbiri içinde bu şekilde yoğurmuş ve tümevarmasını sağlamıştır. Bu yüksek bütünlük duygusu dinleyicisine eserini yaşattırmıştır.         

            Tüm bu kompozisyon teknikleri üzerindeki dehası ve farklı iç dünyası bir araya geldiğinde, eserlerinde birbirinden farklı havaya bürünen bölümleri ve bölümlerin içindeki karşıtlıkları yaratmış, Beethoven' ı müzik dünyasında ayrı bir çağ olarak görülmesini düşündürecek kadar önemli bir yere ulaştırmıştır.